Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria

248. zk., 2012ko abenduaren 24a, astelehena

Hemen ikusgai dauden gainerako formatuen edukia PDF dokumentu elektroniko ofizial eta jatorrizkoa eraldatuz lortu da

BESTELAKO XEDAPENAK

HERRI-KONTUEN EUSKAL EPAITEGIA

5793

ERABAKIA, Herri-Kontuen Euskal Epaitegiaren Osokoak 2010eko abenduaren 22ko bilkuran hartua, Balmasedako Udalaren 2007ko Kontu Orokorraren fiskalizazio txostena behin betiko onesten duena.

Herri-Kontuen Euskal Epaitegiaren Osokoak 2010eko abenduaren 22an egindako bilkuran

ERABAKI DU:

Balmasedako Udalaren 2007ko Kontu Orokorraren fiskalizazio txostena –erabaki honen eranskin modura ageri dena– behin betiko onestea.

HKEEren 1/1988 Legearen 13.2 artikuluak aurreikusten duena betez, txostenaren ondorioak dagozkion aldizkari ofizialetan argitaratzeko xedatzea.

Vitoria-Gasteiz, 2010eko abenduaren 22a.

HKEEren lehendakaria,

JOSÉ IGNACIO MARTÍNEZ CHURIAQUE.

HKEEren idazkari nagusia,

TERESA CRESPO DEL CAMPO.

ERANSKINA

BALMASEDAKO UDALAREN 2007KO kontu orokorraren FISKALIZAZIO TXOSTENA.

I.– Sarrera.

Herri-Kontuen Euskal Epaitegiak (HKEE) otsailaren 5eko 1/1988 Legeak eta Epaitegiaren Osokoak onetsitako Lan Plangintzak agindutakoari jarraiki, Balmasedako Udalaren 2007ko Kontu Orokorraren fiskalizazio lana mamitu du eta honako alderdi hauek besarkatu ditu:

Txosten honek honako alderdiok besarkatzen ditu:

– Legezkotasuna: honako aurrekontuaren atal hauetan ezargarria den arautegia bete izana: aurrekontua, zuzenbide publikoko sarrerak, zorpetzea eta finantza eragiketak, langileria, obren kontratazioa, erosketa eta zerbitzuak eta diru-laguntzen emakida.

– Kontabilitatea Kontu Orokorra ezargarri zaizkion kontularitzako printzipioekin bat datorrela egiaztatzea.

– Bestelako alderdiak: lanaren zabalak ez du gastuaren eraginkortasun eta zuhurtasunari buruzko azterlan berariazkorik besarkatu; ezta, Udalaren, bere Erakunde Autonomoen eta Sozietate Publikoen kudeaketa prozedurei buruzkorik ere. Nolanahi ere, fiskalizazioan zehar sortu diren alderdi partzialak txosten honen II. idazpuruan aztertu ditugu.

– Udalaren egoera ekonomikoaren finantza analisia.

Berebat, informazio osagarria duen eranskin bat gehitu da; bertan Udalaren antolamenduzko alderdiak deskribatzen dira, hala nola, hainbat atalen osaera eta funtzionamendua, udala-hiritarraren arteko informazio fluxuen analisia, zuzendaritza sistemak, gardentasuna edota garrantzizko iritzi ditugun beste hainbat (ikus A.l9).

Balmasedako udalerriak 7.105 biztanle ditu 2007ko urtarrilaren 1eko udal erroldaren arabera.

II.– Iritzia.

II.1.– Legea betetzeari buruzko iritzia.

Langileria.

1.– 2007ko ekitaldian iraupen jakineko lan kontratu bidez udalean zerbitzu eman duten 31 langileren kontratazioan urratu egin dira Funtzio Publikorako sarbidean buru egiten duten berdintasun, merezimendu eta gaitasun printzipioak, Euskal Funtzio Publikoaren uztailaren 6ko 6/1989 Legearen 33.1 artikuluan xedatutakoari jarraiki (EFPL).

Kontratazioa.

1.– Zerbitzu kontratu bat (hainbat udal eraikinen garbiketa) eta bost kontratu (Gaztelu eta Félix de la Torre kaleen zoruztatzea, Aldapa kalean azpiegiturak lur azpiratzea, Haurreskola egikaritzea, Kadagua ibaiaren gaineko igarobide metalikoa eta Enkarterrietako Hiribidearen Urbanizazioa) guztira 4.120.888 euroko zenbatekoarekin esleitu dira; horietan egindako aldaketek esleipen zenbatekoarekiko, hurrenez hurren, % 52, % 35, % 26, % 37, % 31, eta % 79ko igoerak eragin dituzte. Osotasunean zenbatekoak duen tamainak urratu egiten ditu ekainaren 16ko 2/2000 Herri Administrazioen Kontratuen Legearen testu bateratuaren (aurrerantzean, HAKLTB) Legegintzazko Errege Dekretuak jasotzen dituen lehia printzipioak, kontratuaren bolumen ekonomikoa desitxuratzen baitu.

Hiru kontratutan guztira 251.697 euroko zenbatekoarekin egin diren aldaketetan ez dira dagozkion espedienteak aldatu, HAKLTBren 101. artikuluari jarraiki (hainbat udal eraikinen garbiketa, 23.846 euro; Gaztelu eta Félix de la Torre kaleak zoruztatzea, 104.877 euro; eta Aldapa kalean Azpiegiturak lur azpiratzea, 122.974 euro).

Enkarterrien Hiribideko lanen aldaketa, 1.820.169 euro egin dituena, gastua gauzatu eta gero onetsi da, HAKLTBren 101 eta 146. artikuluetan finkatutako aldez aurreko betekizunak gorde gabe.

Guztira 5.690.300 euroko zenbatekoarekin esleitutako 6 espedientetan ez dago jasoa proiektua gainbegiratzeko txostena, HAKLTBren 128. artikuluak agintzen duen legez (Aldapa kalean azpiegiturak lur azpiratzea; Haurreskola egitea; Kadagua ibaiaren gaineko pasabide metalikoa; Enkarterrietako Hiribidea Urbanizatzea; Horcasitas Jauregia Zaharberritzea; eta Gaztelu kalean azpiegiturak lur azpiratzea). Berebat, espediente horietan ez ezik Gaztelu eta Félix de la Torre kaleak Zoruztatzeko espedientean ere (296.500 euroko zenbatekoarekin esleitutakoa) ez da proiektuaren zuinketa jaso, HAKLTBren 129. artikuluak agintzen duen moduan.

Honezaz gain, guztira 3.378.417 euroko zenbatekoarekin esleitutako lau obra espedientetan (Kadagua ibaiaren gaineko igarobide metalikoa, Enkarterrietako Hiribidearen Urbanizazioa, Gaztelu eta Félix de la Torre kaleen zoruztatzea eta Aldapa kalean azpiegiturak lur azpiratzea) eta 119.446 euroko zenbatekoarekin esleitutako zerbitzu kontratuan (hainbat udal eraikinen garbiketa), ez dago kontratua presakotzat jo izanaren izendapenik, kontratazio atalak behar bezala arrazoitutakoa, HAKLTBren 71. artikuluak agintzen duen modura.

2.– Hainbat udal eraikinen Garbiketa kontratua 2003ko urtean bi urtetarako 119.446 euroko zenbatekoarekin esleitu zen eta exekutatzen jarraitu da berriz esleitu den arte, 2008ko apirilaren 14a, alegia; ordea, kontratua 2007ko otsailaren 28an iraungi zen.

Epaitegi honen iritzira, Balmasedako Udalak, aurreko idatz-zatietan aipatutako lege hausteak alde batera, zuzentasunez bete du 2007ko ekitaldian ekonomia-finantzaren jarduera arautzen duen lege arautegia.

II.2.– Urteko kontuei buruzko iritzia.

1.– Udalak 2007ko abenduaren 31n onetsitako Ondasun Zerrendaren balioak 381.163 euroan gainditzen du data horretan Egoera Balantzean kostu modura ageri den zenbatekoa. Udalak ez digu aldearen jatorriari buruzko informaziorik eman eta honenbestez, ezin jakin dezakegu egoeraren balantzean jasotako ibilgetuaren kopuruak 2007ko abenduaren 31ko ondasun eta eskubideen egiazko egoeran islatzen duen, ez eta 2005eko Galera-Irabazien Kontuan ibilgetua amortizatzeagatiko gastu modura erregistratutako zenbatekoaren zuzentasuna ere.

2.– Hona hemen 2007ko abenduaren gastu orokorretarako 31n Diruzaintza Geldikinak, data horretan itxitako Egoera Balantzeak eta Balmasedako Udalaren Fondo Propioak eragiten dituzten doiketak:

(Ikus .PDF)

Epaitegi honen iritzira, 1 idatz-zatian azaleratutako mugaketa eta 2. idatz-zatiko salbuespenen eragina salbuetsita, Balmasedako Udalaren Kontu Orokorrak alderdi esanguratsu guztietan erakusten du 2007ko ekitaldiaren jarduera ekonomikoa, ondarearen eta 2007ko abenduaren 31ko finantza egoeraren isla leiala eta ekitaldian bere eragiketen emaitzena.

III.– Barne kontrolerako sistemei eta kudeaketa prozedurei buruzko irizpenak.

Atal honetan jaso dira bai ekonomia-finantza jarduera arautzen duten printzipioen betetzea nabarmen eragiten ez duten hutsak, bai prozedurazko alderdiak ere, kudeaketa hobetzeko azaleratu ditugunak.

III.1.– Aurrekontua eta kontabilitatea.

– Bizkaiko Lurralde Historikoaren Toki Entitateen Aurrekontuei buruzko abenduaren 2ko 10/2003 Foru Arauak (aurrerantzean 10/2003 FA) ezarritako epea gainditu da bai Likidazioa, bai 2007ko Kontu Orokorra gainditzean, hurrenez hurren, 2008ko maiatzaren 13an eta irailaren 5ean onetsi baitira.

– Kontu Orokorrean barne hartutako konpromiso kredituen egoerak finantza zama, ondasun higiezinen errentamendu eta izaera iraunkorreko eta etengabeko segidako gastuak barne hartzen ditu, guztira 419.120 euroko zenbatekoarekin; honek 10/2003 FAren 22.6 artikuluan xedatutakoa urratzen du. Halaber, Enkarterrietako Hiribidea urbanizatzeko kreditua ere barne hartzen du, 230.561 eurokoa, oraindik onetsi ez dena.

Gainera, ez du Horcasitas Jauregia Zaharberritzeko lanetarako kreditua jasotzen, Udalbatzak 2007ko irailaren 7ko Osoko bilkuran onetsitakoa, guztira 500.967 euroko zenbatekoarekin (ikus A.18).

– Aplikatzeko dagoen Sarreren kontuko saldoa, 518.336 eurokoa, honako kontzeptu hauei dagokie: 2007ko ekitaldian Jarduera Ekonomikoei buruzko Zerga kontzeptuan egindako kobrantzei (94.189 euro); Ondasun Higiezinen gaineko zergari (366.188 euro); eta bestelako zerga sarrerei (57.960 euro); horiek guztiak kobratzeko dauden saldo txiki modura erregistratu behar ziratekeen.

III.2.– Langileria.

– Lanpostuen Zerrendan (aurrerantzean LZ), lan-kontratuko langileentzako informatikako teknikari lanpostu bat gorde da; ordea, EFPLren 19. artikuluaren arabera, langileria funtzionarioak bete behar luke lanpostu hori. Horrezaz gain, aurrekontu-plantillan barne hartu gabeko 2 lanpostu jasotzen ditu (EFPLren 17. artikulua). Hirugarren lanpostu bat aurrekontu-plantillan ageri da, LZn jasoa egon gabe (EFPLren 14. artikulua).

III.3.– Kontratazioa.

Udalaren kontratazio administratiboa aztertu dugu eta iritziaren atalean aipatu ditugun ez betetzeak alde batera, honako alderdi hauek bereizi behar ditugu (ikus A.17):

– Administrazio klausula partikularren pleguak.

Prozedura negoziatu bitartez kontratu bat esleitu da 243.600 euroko zenbatekoarekin, APKLTBren 49. artikuluak eskatzen duen administrazio-klausula berezien agiria onetsi gabe (1. espedientea).

Guztira 1.114.969 euroko zenbatekoarekin esleitutako 4 kontraturi dagozkien pleguek eta aleko prezioetan esleitutako beste bati dagozkienak, 2007an 189.498 euroko gastua eragin duena, besteak beste, lehiatzaileen esperientzia eta/edo kaudimenean oinarritutako esleipen irizpideak barne hartzen dituzte, eta ez eskaintzen ezaugarri teknikoetan oinarritutakoak, APKLTBren 15. artikuluak eta hurrengoek agintzen duten moduan ( 3, 4, 5, 11 eta 12 espedienteak) eta objektiboak ez diren irizpideak, APKLTBren 86. artikuluan xedatutakoaren aurka (3 eta 4. espedienteak).

– Espedientea behar hainbateko krediturik izan gabe onestea.

Guztiar 4.290.966 euroko zenbatekoarekin esleitutako 3 kontraturen espedienteak (9, 10 eta 13. espedienteak) horretarako behar hainbateko krediturik izan gabe onetsi dira (APKLTBren 69. artikulua); datu hau jada jasoa zegoen Udalaren artekariak jaulkitako eragozpen txostenean. Gerora, eta horien esleipena gauzatu aurrean, Udalak aurrekontuko aldaketak onetsi zituen, esleipena gauzatu zen unean kreditua behar hainbatekoa izanik.

– Kontratazio Mahaiaren osaera.

Guztira 730.946 euroko zenbatekoarekin esleitutako 3 espedientetan (5, 8 eta 11. espedienteak) ez daude erasota kontratazio mahaiaren aktak (APKLTBren 81. artikulua).

– Behin-betiko bermea.

Bi urtetarako esleitutako 2 kontratutan, bata 237.714 eurokoa eta bestea aleko prezioetan esleitutakoa, -2007an 189.498 euroko gastua eragin duena-, eratutako behin-betiko bermeak ez du APKLTBren 36. artikuluak agindutako ehunekoa osatzen (esleipen zenbatekoaren % 4a), ehunekoa lizitazio aurrekontuari (3. espedientea) eta esleipen zenbatekoari (4. espedientea) ezarri baitzaio, zerbitzu emanaldiaren lehenengo atalari dagokiona eta ez esleitutako zenbateko osoari. Guztira 232.000 euroan esleitutako beste kontratu batean, behin-betiko bermea esleipen zenbatekoaren gainean kalkulatu da, dagokion BEZ barne hartu gabe (2. espedientea).

– Esleipenaren publizitatea.

Guztira 877.255 euroko zenbatekoarekin esleitutako 3 espedientetan (5, 11 eta 12 zk.) esleipena ez da dagokion egunkari edo aldizkari ofizialean argitaratu, APKLTBren 93.2 artikuluak agintzen duen modura.

– Zuinketa egiaztatzeko aktaren izenpean atzerapena edo izenperik ez izatea.

Guztira 4.902.466 euroko zenbatekoarekin esleitutako 5 obra-kontraturen exekuzioari (8, 9, 10, 11 eta 13 espedienteak) atzerapenez ekin zitzaion, zuinketa egiaztatzeko dagozkion aktak APKLTBren 142. artikuluak ezartzen duen epea igaroa zela izenpetu baitziren (kontratua izenpetzen denetik aurrera hilabete). Guztira 623.025 euroko zenbatekoarekin esleitutako espediente batean ez dago zuinketaren egiaztapen aktarik (7. espedientea).

– Kontratu aldaketak.

Guztira 1.146.752 euroko zenbatekoarekin esleitutako 4 kontratutan (4, 5, 12 eta 13. espedienteak) ez da bermea egokitu, guztira 82.310 euro egiten zuten aldaketak onetsi ondoren. Beste batean, 623.025 euroko zenbatekoarekin esleitutakoan (7. espedientea), bermea doitzeko zenbatekoa aldaketaren % 4a baino txikiagoa da, 229.251 euro alegia (APKLTBren 42. artikulua).

Guztira 328.283 euroko zenbatekoarekin esleitu zen kontratu baten espedientean (13. espedientea) ez dago erasota 32.828 euroko zenbatekoarekin onetsitako aldaketari dagokion proiektua (APKLTBren 146. artikulua).

Ez dago erasota dagokion agiri administratiboan guztira 44.368 euroko zenbatekoarekin egin diren hiru aldaketa jaso direnik (5, 12 eta 13. espedienteak).

– Exekuzioan atzeraldiak.

Guztira 3.069.692 euroan esleitutako 4 obra kontratutan (7, 10, 12 eta 13. espedienteak), exekuzio epeak urratu direla ikusi dugu, epea luzatzeko dagozkion onespenak bideratu gabe, APKLTBren 96. artikuluak agindutakoari jarraiki.

– Harrera akta.

Guztira 328.283 euroko zenbatekoarekin esleitutako obra kontratu baten espedientean (13. espedientea) harrera akta APKLTBren 110. artikuluak ezarritako hilabeteko epea iraungia dela izenpetu da. Guztira 461.309 euroko zenbatekoarekin esleitutako beste espediente batean (12. espedientea) ez dago harrera-aktarik (APKLTBren 147. artikulua).

IV.– Finantzen analisia.

Etorkizunean Udal Administrazioek egingo dituzten inbertsioen balizko finantzaketa iturriak honako hauek dira: ekitaldi bakoitzean sortzeko gai diren aurrezki garbia (emaitza arrunta ken finantza pasiboen aldaketak eragindako gastuak), diruzaintza geldikinak eta diru-laguntza bidez edo zorpetze berri baten bidez eskura dezaten kanpoko finantzaketa.

Udalak azken ekitaldietan likidatutako magnitude nagusien bilakaera ondoko taulan dago zehaztua. Konparazio ondorioetarako, 5.001 eta 10.000 biztanle bitarteko (geruza honetan baitago udala) Bizkaiko eta Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) udalen batez bestekoen 2006ko ekitaldiari buruzko datuak barne hartu dira (eskuragarri dauden azken datuak).

(Ikus .PDF)

Sarrera arruntak: 2006an % 3 egin dute gora eta % 21 2007an, aurreko ekitaldietako bakoitzarekiko. Aldakuntza nagusiak honako hauek izan dira:

– Zerga zuzenak, zeharkakoak, tasak eta prezio publikoak: diru-sarrera hauek % 4 egin dute behera 2006an eta % 13, 2007an, nahiz zerga zuzenek eragindako sarreretan bi ekitaldietan igoerak izan diren (% 22 eta % 24, hurrenez hurren).

2007an beheraldia Eraikuntza, Instalakuntza eta Obren Zergak eragindako diru-sarrera txikiagoei dagokie, izan ere, ekitaldi bakoitzean onartzen diren eraikuntza proiektu eta lizentziei meneratzen baitzaizkie eta honenbestez, merkatuko fluktuazioen baitako baitira.

2005ean Tasak eta bestelako sarreren kapituluan 390.802 euro erregistratu ziren hirigintzako aprobetxamenduen kontzeptuan, 2006ko ekitalditik aurrera Egiazko inbertsioen besterentzea kapituluan erregistratuko direnak. Honek eragin du 2006an kapitulu horrek behera egin izana.

– Transferentzia eta diru-laguntza arruntak: transferentzia eta diru-laguntza arruntek eragindako sarrerak % 6 gehitu ziren 2006an eta % 37, 2007an. Azken ekitaldi honetan igoera adierazgarrienak Udal Finantzaketarako Foru Fondoak izan ditu; fondo hau 1.314.466 euroan gehitu da ekonomiaren martxa onak diru-bilketa fiskala gehitu duelako; Enplegu Institutu Nazionalak (aurrerantzean, INEM) lantegi-eskola eta Enplegu tailerrak finantzatzeko jasotako diru-laguntzek ere igoera handia izan dute, 405.467 euroan gehitu baitira.

– Ondare sarrerak: 2006an % 26 igo dira eta % 72, 2007an, bietan ere Baso aprobetxamendu eta Gordailuetako interesen kontu-sailek izan duten igoeraren ondorioz.

Funtzionamendu gastuak: % 7 gehitu dira 2006an eta % 20, 2007an. Hona hemen izan diren aldaketa nagusiak:

– Langile gastuak: % 7 gehitu ziren 2006an eta % 12, 2007an. 2007an izandako igoera batik bat Enplegu Tailerretako partaideen soldatei dagokie.

– Ondasun arrunten erosketa eta zerbitzuak: ehuneko 6 egin zuten gora 2006an eta ehuneko 28, berriz, 2007an. 2007ko ekitaldian igoerarik handiena izan duten kontu-sailak honako hauek izan dira: konponketak, mantentzea eta zaintza, 200.208 euroko igoerarekin; hiri-hondakin solidoen bilketa, 134.402 euroko igoerarekin; Ikerlan eta lan teknikoak, hirigintza eta obren atala, 110.929 euroko igoerarekin; Ospakizunak, 90.134 euroko igoerarekin, eta emakumearen eta euskararen sustapen gastuak, 62.945 eta 54.597 euroko igoerarekin, hurrenez hurren.

Aurrezki gordina Sarrera arrunten eta funtzionamendu gastuen arteko aldea % 8 murriztu da 2006ko ekitaldian eta % 24 egin du gora 2007ko ekitaldian, % 14ko igoera garbia ekarri duena.

Aurrezki garbia: finantza zamen ordainketari aurre egin ondoren erabilgarri geratzen den aurrezki gordinaren atala islatzen du eta Udalak baliabide arrunten bidez inbertsioak finantzatzeko duen gaitasuna erakusten du. Aldaki honek izan duen bilakaera aurrezki gordinak izan duenaren pareko izan da.

Kapitalezko eragiketen emaitza: inbertsio garbia 782.900 eurokoa izan da 2005ean, 3.782.268 eurokoa 2007an eta 2.814.235 eurotan negatiboa izan zen 2006an. Ekitaldi hauetan erregistratu diren eragiketa nagusiak honako hauei dagozkie:

– Inbertsioak besterentzeagatiko sarrerak: hona hemen aztergai izan ditugun hiru ekitaldietan erregistratu diren kontzeptu nagusienak:

(Ikus .PDF)

– Kapitalezko diru-laguntza eta transferentziek eragindako sarrerak: hona hemen aztertutako hiru ekitaldietan erregistratutako kopuru handieneko diru-laguntzak:

(Ikus .PDF)

– Inbertsio errealek eragindako gastuak 2005ean 4.699.420 euro izatetik, 2006ean 3.358.329 euro eta 2007an 8.415.328 euro izatera aldatu dira. Hona hemen aztertutako hiru ekitaldietan erregistratu diren kopuru handieneko gastuak:

(Ikus .PDF)

Diruzaintza geldikina: aurreko idatz-zatietan adierazitakoaren ondorioz, diruzaintza geldikina 2005ean 2.788.932 euro izatetik, 2006an 7.110.010 euro eta 2007an 5.820.445 euro izatera aldatu da.

Biztanleko Ratioak: informazio modura, 5.001 eta 10.000 biztanle bitarteko (geruza honetan baitago udala) Bizkaia eta EAEko udalen batez bestekoaren 2006ko ekitaldiari buruzko datuak barne hartu ditugu (eskuragarri dauden azken datuak). Udalaren datuekiko alderaketak egin ahal izateko, gogoan hartu behar dira zerbitzuak ematean dauden aldeak, izan ere, zenbaitetan zerbitzuak zuzenean ematen baitira udal administraziotik bertatik, eta beste zenbaitetan, erakunde autonomo, merkataritza sozietate publikoen bidez edo zeharka, mankomunitate, partzuergo edo merkataritzako beste sozietate batzuen bidez.

Ondorioa: udal Administrazioek egiten dituzten inbertsioen balizko finantzaketa iturriak honako hauek dira: ekitaldi bakoitzean sortzeko gai diren aurrezki garbia, diruzaintza geldikinak eta diru-laguntza bidez edo zorpetze berri baten bidez eskura dezaten kanpoko finantzaketa. Balmasedako udalak aztergai izan dugun aldian aurrezki garbi positiboa eta diruzaintza geldikinaren bilakaera positiboa izan du. Nolanahi den ere, urteko terminoetan adierazita, gogoan izan behar da 2007ko ekitaldian diru-sarreretan izandako igoera batik bat Udal Finantzaketarako Foru Fondoaren bitartez erregistratu dela eta horrek ez duela sarreren egiturazko igoera izango dela adierazten.

Inbertsio gaitasunari dagokionez, aztergai izan dugun aldian, Balmasedako Udala gauzatutako inbertsioak finantzatzeko sortu duen aurrezki garbiaz, beste erakunde batzuetatik eskuratutako diru-laguntzez eta besterendutako inbertsioez baliatu da. Udalaren zorpetze maila txikia ikusita, Balmasedako Udalak aztergai izan dugun aldian gauzatutako inbertsio zifra antzekoei zuzentasunez eutsi ahal izango die eta erabilitako finantza-moldeari eutsi, nahiz berriz ere zorpetzera jo beharrean suertatuko den Udal Finantzaketarako Foru Fondotik eratorritako sarreren gainean espero den eragin negatiboa berdintzeko.

V.– Urteko kontuak.

(Ikus .PDF)

HERRIKONTUEN EUSKAL EPAITEGIAK BALMASEDAKO UDALAREN 2007KO KONTUEN FISKALIZAZIOARI BURUZ EGINDAKO TXOSTENARI EGINDAKO ALEGAZIOAK

II.– Iritizia.

Alegazioak II. Atalari: iritzia.

II.1.– Legeak betetzeari buruzko iritzia.

Langileak.

Langileen kontratazioa ez da eraginkorra, eta, horrez gain, Udalean lan gehiago dago, giza baliabideak falta dira, laneko bajak eta antzekoak egoten dira, eta premiazkoa da zenbait gauza egitea. Hori dela eta, batzuetan, legez ezarritako prozedura jarraitu gabe egin behar izaten ditugu kontratazioak (nolanahi ere, zenbaitetan hautatutakoak aurretik egindako hautaketa batetik etortzen dira, EINetik edo udal lan-poltsatik).

Hori guztia jakin badakigu, eta egoera konpontze aldera, 2009an hautapen-prozesu bat egin genuen lan-poltsa bat eratzeko. Horren bidez aipatutako gertaerei irtenbidea emango zaie, eta eskaera handienetakoa duen talde batekin hasiko gara, administrari laguntzaileekin, alegia.

Lan-poltsarako espediente horri 733/2009 Dekretuaren bidez eman zitzaion hasiera, eta Bizkaiko Aldizkari Ofizialean argitaratu zen 2009ko irailaren 23an, poltsa osatzeko hogei eguneko epea eman zelarik. Epea 2009ko urriaren 13an bukatu zen eta azterketa 2009ko abenduaren 17an egin zen. Poltsa web orrian dago argitaratuta (www.balmaseda.net).

Asmoa da aurki egoera hau zuzentzeko premia duten beste sail batzuetan esku hartzea.

Horrek guztiak balio dezala egiaztatzeko beharrezko neurriak hartzeko ahaleginak egiten ari garela, Udal honetako langileak kontratatzerakoan dauden hutsuneak zuzentzeari begira.

II.– Legeak betetzeari buruzko iritzia.

Kontratazioa.

1. atala.

Lehenengoa.– Proiektuen ikuskapenari dagokionez, eta ekainaren 16ko 2/2000 legegintzako dekretuaren 128. artikuluan zehaztutakoa betez, horren bidez onetsi zen herri administrazioen kontratuei buruzko legearen testu bateratua, eta horretan honako hau adierazi zen: proiektua onetsi aurretik, zenbatekoa 50.000.000 pezeta (300.506,05 euro) edo gehiago denean, kontratazio organoek txostena eskatu beharko diete proiektuak ikuskatzeaz arduratuko diren bulego edo unitateei. Horiek egiaztatuko dute ea kontuan izan diren proiektu mota bakoitzean aplikatu behar diren xedapen orokorrak, lege edo arauetan zehaztutakoak, eta araudi teknikoa. Azterketa eta kalkuluetan horiek gaizki aplikatzen badira, erantzukizuna 124.5. artikuluan zehaztutakoaren arabera eskatuko da. Proiektuaren zenbatekoa aipatutakoa baino baxuagoa baldin bada, txostena aukerakoa izango da, obraren egonkortasunari, segurtasunari edo iragazgaiztasunari eragiten dioten obrak direnean salbu.

Halaber, urriaren 12ko 1098/2001 Errege Dekretuak (horren bidez onetsi zen Herri Administrazioen Kontratuei buruzko Legearen Araudi Orokorra), proiektuen ikuskapenari buruzko 135 eta 136. artikuluetan, hauxe dio: «Obrak egiteaz arduratuko diren ministerioko sailek proiektuak ikuskatzeko bulego edo unitateak jarri beharko dituzte, Legearen 128. artikuluan eta Araudi honen 136 eta 137. artikuluetan zehaztutako ondorioetarako».

2.– Obra gutxi egin behar direlako eta horiek garrantzi gehiegi ez dutelako ez bada beharrezkotzat jotzen proiektuak ikuskatzeko bulego edo unitateak ezartzea, Saileko arduradunak erabaki ahalko du ikuskapen lanak beste zail batek egitea, hain zuzen ere, sailaren espezialitatea kontuan izanik, obrentzat egokiena den saileko bulego edo unitateak.

Legeak berak adierazten duenez, legean aurreikusitakoak Estatuko Administrazio Orokorraren antolatze-esparruetan dauka zentzua, eta ia ezinezkoa da aurreikuspen horiek udal txikietako administrazioen erakundeetan lekua izatea. Gure kasuan, baliabideak falta zaizkigunez, arauaren xedea betetzen saiatzen gara, eta, horretarako, kanpoko baliabideak erabiltzen ditugu. Hori dela eta, besteak beste, dagozkien elkargoek ikus-onetsitako proiektuak baino ez ditugu onartzen. Legearen arabera, beharrezkoa da proiektuak ikuskatzea, eta helburu hori bermatzea da asmoa. Izan ere, proiektuak ikuskatzen direnean, indarrean dagoen legedia betetzen da.

Hala ere, Balmasedako Udalak bazekienez legearen arabera proiektuak ikuskatu behar direla, Bizkaiko Foru Aldundiarekin harremanetan jarri zen. Baliabide falta zela eta, alor honetan laguntza teknikoa jasotzea proposatu zuen, eta Aldundiak adierazi zigun ezin zela arduratu proiektuak ikuskatzeaz. Izan ere, ikuskatzeko betebeharraren legezko zenbateko baxua, 50.000.000 pezeta (300.506,05 euro) kontuan izanik, horrek zera ekarriko luke, Bizkaiko ia Udal guztietako proiektuak ikuskatzea, proiektu mota gehienek gainditzen baitituzte aipatutako kopuruak. Gainera, Bizkaiko lurralde historikoko udalerrietako obra gehienek erraz asko gaindi dezakete kopuru hori. Eta hori horrela izanez gero, ezinezkoa litzateke lan hori guztia bere gain hartzea. Nolanahi ere, saiatuko gara etorkizunean hutsuneak zuzentzeko konponbideak ematen, betiere gure aukerak kontuan zianik, baliabide gutxi dauzkagu eta.

Kontratuen aldaketei dagokienez, hainbat alderdi aztertu behar dira, guztiak ere Herri Administrazioen Kontratuei buruzko Legearen testu bateratuaren 101. artikuluan nabarmendutakoak, horrek kontratuak aldatzeko prozedura zehazten baitu:

1.– Kontratua gauzatutakoan, kontratazio-organoak kontratuko elementuak aldatu ahal izango ditu, baldin eta interes publikoagatik bada. Aldaketak premia berriek edo aurreikusi gabeko zioek eragin beharko dituzte betiere. Halaber, espedientean behar bezala justifikatu beharko dira.

2.– Kontratuaren aldaketak 54. artikuluan zehaztutakoarekin bat etorriz formalizatu beharko dira.

3.– Kontratu aldaketak gertatzen direnean, horiek ondoz ondokoak izan arren, 59. artikuluko 2. atalean adierazitako txostenaz gainera, eta 11. artikuluko 2. ataleko g) zatian jasotako moduan aurretik ikuskatzeaz gainera, nahitaezkoa izango da Ogasun Ministerioko Aurrekontuen Zuzendaritza Nagusiak aurrekontuen edukiari buruz egindako txostena, baldin eta aldaketek, banaka zein denak batera hartuta, jatorrizko salneurriaren % 10 edo hori baino gehiago aldatzea eragiten badute. Horretarako, kontratazio organoek proposatutako aldaketari dagokion espedientea igorriko dute, eta honako agiri hauek ere aurkeztuko dira:

– Obraren zuzendari fakultatiboak sinatutako argibide-memoria, aldaketa eragin duen desbideraketa justifikatzeko. Horretan jasoko dira baldintza teknikoen agiria edo, hala badagokio, dagokion proiektua onetsitakoan aurreikusi ez ziren egoerak. Obretakoak ez diren kontratuetan, kontratatutako prestazioak zuzentzeko eta emateko ardura duen zerbitzuak emango du agiri hori.

– Aldaketak bere baitan hartzen dituen unitate edo prestazioak emateko, beste lizitazio baterako deialdia egitea bidegabea dela justifikatzeko agiria.

– Obretako kontratuak direnean, Proiektuak Ikuskatzeko Bulegoaren txostena, proposatutako aldaketaren egokitasunari buruzkoa.

– Aurrekontuen Zuzendaritza Nagusiak hamabost egun balioduneko epean emango du bere txostena.

Atal honetan ezarritakoa berdin aplikatuko da kontratuaren xede diren unitateen ordez beste unitate batzuk jarri nahi direnean, baldin eta kontratua esleitzeko zenbatekoa 1.000.000.000 pezetakoa (6.010.121,04 eurokoa) edo gehiagokoa bada, eta, Balio Erantsiaren gaineko Zerga kenduta, aldaketek guztira kontratuaren jatorrizko prezioaren % 30, edo hortik gora hartzen badute, betiere, aldaketa horiek aurrekontuetan izango dituzten eraginak nolakoak diren alde batera utzita.

Lehenengo eta behin, jakinarazi behar da aldaketa batek kontratuaren zenbatekoaren % 20 gainditzen badu, kontratua ez dela automatikoki bertan behera utziko. Egia esan, Kontratuei buruzko Legearen testu bateratuan aurreikusitakoaren arabera, aldaketek artikulu honetan aipatutako mugak gainditzen dituztenean, kontratistak erabakia hartzeko eskatu ahal izango dio administrazioari. Hala ere, ez da inolaz ere automatikoki egingo, kasu bakoitza aztertu eta prozesu jakin bati jarraiki bideratuko baita.

Beraz, muga horiek gaindi daitezke, baina behar bezala aurreikusita egon beharko dira horretarako prestatutako espedientean, eta horrek ez du esan nahi kontratua bertan behera utziko denik. Edonola ere, kontzeptu hori guztiz subjektiboa da.

Gainera, hori indartuta dago. Izan ere, Kontratuei buruko egungo 30/2007 Legeak, 217.3. artikuluan, dio posible dela kontratuetan aldaketak egitea, baldin eta aldaketek % 10 gainditzen ez badute; aldaketak txertatu ahal izango dira, eta ez da beharrezkoa izango aldez aurretik onestea, betiere benetan gauzatutako obra kopuruak ez badu eragiten neurketetan aurreikusitako obren gastua % 10 baino gehiago igotzea.

Kreditu falta dela eta, adierazi behar da kontratu guztietan zuzendu dela esleitu aurretik. Horretarako, beharrezko aldaketak egin dira kredituari dagokionez. Horrenbestez, kontabilitateko D fasea proposatzen denean (une horretan hartzen dira betebeharrak hirugarrenen aurrean), kreditua beti egongo da erabilgarri.

2. atala: atzerapena udal eraikinak garbitzeko kontratazioan.

Azken puntu honi dagokionez, egia da baliabide faltak sarritan arazoak eragiten dituela kontratatzeko prozeduretan. Kasu batean, kontratu bat amaitutakoan hurrengoaren espedienteari ekin zitzaion, eta, ondorioz, eta legezko epeak zirela medio, une batean zerbitzu bat kontraturik gabe eman zen. Hala ere, Epaitegiaren txostenak dioen bezala, egoera hori konpondu zen.

Azterketa dokumentala